تاجران و بازرگانان باید پیش از هرگونه فعالیت تجاری، از تمامی هزینه‌های مرتبط با واردات و صادرات کالای خود آگاهی کامل داشته باشند. بخشی از این هزینه‌ها به گمرک مربوط می‌شود، که شامل مواردی همچون هزینه‌های انبارداری، بازرسی، کارشناسی کالا، حقوق ورودی و دیگر موارد مرتبط است. در این بخش قصد داریم هر یک از این وارد را به‌صورت دقیق و تفکیک‌شده بررسی کنیم تا مسیر تجارت شما شفاف‌تر و کارآمدتر شود.
نکته: هزینه‌های گمرکی در واقع همان هزینه‌های لازم برای انجام فرآیند ترخیص کالا از گمرک است.
محاسبه هزینه‌های گمرکی
برای برآورد هزینه‌های ترخیص کالا از گمرک، باید عوامل متعددی را در نظر گرفت. در ادامه، به مهم‌ترین هزینه‌ها و نکات مرتبط با آن‌ها پرداخته شده است.
حقوق ورودی
حقوق ورودی اصلی‌ترین و سنگین‌ترین بخش هزینه‌های گمرکی است، به‌طوری‌که تقریباً ۸۰ درصد هزینه‌های گمرکی مربوط به پرداخت حقوق ورودی است. این مبلغ شامل حقوق گمرکی و سود بازرگانی است که بر اساس نوع کالا و ارزش فاکتور وارداتی محاسبه می‌شود.
برای مثال، اگر حقوق گمرکی کالایی ۴ درصد و سود بازرگانی آن ۲ درصد باشد، صاحب کالا باید در مجموع ۶ درصد از ارزش کالا را به گمرک پرداخت کند. این هزینه به‌طور مستقیم بر اساس ارزش کالا و تعرفه‌های تعیین‌شده محاسبه می‌شود.
هزینه انبارداری
هزینه انبارداری به مبلغی گفته می‌شود که برای نگهداری کالا در انبارهای گمرک پرداخت می‌شود. این هزینه معمولاً ناچیز است، به‌ویژه اگر فرآیند ترخیص کالا سریع انجام شود. با این حال، عواملی مانند نوع کالا، مدت زمان نگهداری و موقعیت انبار می‌توانند بر میزان این هزینه تأثیر بگذارند. در حالت کلی، مدت زمان نگهداری کالا در انبارهای گمرک ایران ۳ ماه است، اما برای کالاهای فاسدشدنی یا قابل اشتعال، این مدت متفاوت خواهد بود.
محاسبه هزینه انبارداری در گمرک
نحوه محاسبه هزینه انبارداری در گمرک به صورت زیر محاسبه می‌شود:
هزینه کالاهایی که در انبار نگهداری می‌شوند: وزن ناخالص*نرخ انبارداری*مدت زمان نگهداری
هزینه انبارداری کالاهایی که در محوطه سرپوشیده نگهداری می‌شوند: (وزن ناخالص*نرخ انبارداری*مدت زمان نگهداری)*75%
هزینه انبارداری کالاهایی که در محوطه باز نگهداری می‌شوند: (وزن ناخالص*نرخ انبارداری*مدت زمان نگهداری)*60%
هزینه انبارداری برای کالاهای تناژی: تعرفه*تناژ
هزینه انبارداری برای کالاهای دستگاهی : تعرفه* تعداد
هزینه استاندارد
هزینه استاندارد به دو بخش تقسیم می‌شود:
- هشت در هزار (0.008%) ارزش کالا: این بخش از هزینه استاندارد بر اساس ارزش فاکتور وارداتی محاسبه می‌شود و توسط صاحب کالا پرداخت می‌شود.
- آزمون کیفیت کالا: این هزینه بر اساس نوع و تنوع کالا تعیین می‌شود و شامل آزمایش‌ها و بررسی‌های کیفی مرتبط با کالا است.
این هزینه‌ها معمولاً توسط شرکت‌های معتمد سازمان استاندارد انجام می‌شود و نقش مهمی در تأیید کیفیت و ایمنی کالاها دارد.
هزینه دموراژ
دموراژ مبلغی است که بابت تأخیر در تخلیه یا بازگرداندن کانتینرها پرداخت می‌شود. اگر فرآیند ترخیص کالا به‌سرعت انجام شود، این هزینه ناچیز خواهد بود. با این حال، در صورت طولانی شدن مراحل ترخیص، این هزینه می‌تواند افزایش یابد.
سایر هزینه‌ها
- هزینه بازرسی کالا: شامل بررسی کمی و کیفی کالا، نمونه‌برداری و آزمایش توسط شرکت‌های تأیید شده از سوی گمرک است.
- هزینه صدور و تأیید اسناد: این هزینه مربوط به صدور اسناد و مجوزهای لازم مانند ترخیصیه الکترونیکی و قبض انبار است.
- هزینه THC: هنگام ورود کالا به پایانه‌های بندری، مبلغی بابت خدماتی مانند هماهنگی با انبار مقصد، بارگیری و بارچینی کالا دریافت می‌شود که توسط صاحب کالا پرداخت می‌شود.
- هزینه ایکس‌ری (X-Ray): هزینه ایکس‌ری برای بررسی محتویات کانتینر و تطبیق آن با اظهارنامه گمرکی، طبق قانون مصوب 1 مرداد 1402، مبلغ 5 میلیون ریال است. این روش برای جلوگیری از قاچاق انسان و مهاجرت غیرقانونی بسیار مؤثر است و توسط صاحب کالا پرداخت می‌شود.
- هزینه ترخیص‌کار: دستمزد ترخیص‌کار که مسئول انجام تمامی مراحل ترخیص کالا به نمایندگی از صاحب کالا است.
جمع‌بندی
در این بخش از مجله راهکار تجارت پایا به بررسی هزینه‌های گمرکی پرداختیم. برای هر تاجر و بازرگانی لازم است تا از این هزینه‌ها مطلع شود. متاسفانه برخی از تاجران تنها هزینه خرید کالا و حمل و نقل آن به کشور را در نظر می‌گیرند، بلکه از هزینه‌های گمرک بی‌اطلاع هستند. بنابراین لازم است تا قبل از انجام رویه صادرات و واردات کالا، هزینه‌های گمرکی را نیز پیش‌بینی کنید.
