تاجران، بازرگانان و همه فعالین در عرصه تجارت بین‌الملل، لازم است تا قبل از انجام هرگونه تجارتی، از هزینه‌های مسیر واردات و صادرات کالای مورد نظر خود اطلاع داشته باشند. بخشی از این هزینه‌ها مربوط به هزینه‌های گمرک است که شامل هزینه‌های انبارداری، بازرسی و کارشناسی کالا، حقوق ورودی و غیره می‌شود که در این بخش قصد داریم که به تفکیک هر یک را شرح دهیم.
محاسبه هزینه‌های گمرکی
هزینه‌های گمرکی در واقع همان هزینه‌های لازم برای انجام فرآیند ترخیص کالا از گمرک است که به طور کلی می‌توان آن را به بخش‌های مختلفی تقسیم بندی کرد.
هزینه انبارداری
به میزان هزینه‌ای که باید بابت نگهداری کالا در انبارها پرداخت شود، هزینه انبارداری می‌گویند. هزینه‌های انبارداری از دغدغه‌های اصلی واردکنندگان و صادرکنندگان است و عوامل متعددی بر میزان آن تاثیر می‌گذارند. نوع کالای ذخیره شده در انبار، مدت زمان نگهداری کالا و موقعیت انبار از مواردی هستند که بر هزینه نگهداری کالا تاثیر می‌گذارند.
توجه داشته باشید که در حالت کلی، زمان نگهداری کالا در انبار گمرکات ایران ۳ ماه است که این مدت برای کالاهای فاسد شدنی و قابل اشتعال متفاوت خواهد بود. طبیعی است که هرچه مدت زمان نگهداری کالا در انبار بیشتر شود، هزینه آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
محاسبه هزینه انبارداری در گمرک
هزینه کالاهایی که در انبار نگهداری می‌شوند: وزن ناخالص*نرخ انبارداری*مدت زمان نگهداری
هزینه انبارداری کالاهایی که در محوطه سرپوشیده نگهداری می‌شوند: (وزن ناخالص*نرخ انبارداری*مدت زمان نگهداری)*۷۵%
هزینه انبارداری کالاهایی که در محوطه باز نگهداری می‌شوند: (وزن ناخالص*نرخ انبارداری*مدت زمان نگهداری)*۶۰%
هزینه انبارداری برای کالاهای تناژی: تعرفه*تناژ
هزینه انبارداری برای کالاهای دستگاهی : تعرفه* تعداد
حقوق ورودی
صاحب کالا درصدی از ارزش کالای وارداتی خود را تحت عنوان حقوق ورودی به گمرک می‌پردازد. حقوق ورودی شامل حقوق گمرکی به علاوه سود بازرگانی است که با توجه به نوع کالا، این میزان متفاوت خواهد بود. برای مثال برای واردات کالای x، لازم است تا ۴ درصد حقوق گمرکی و ۲ درصد نیز سود بازرگانی پرداخت شود. در مجموع صاحب کالا موظف است که ۶ درصد از ارزش کالا تحت عنوان حقوق ورودی را به گمرک پرداخت کند.
هزینه THC
هنگام که کالا به پایانه‌های بندری میرسد، مسئولین مربوطه مبلغی را برای خدمات خود دریافت می‌کنند. این خدمات شامل هماهنگی با انبار مقصد، بارگیری و بارچینی کالا و غیره است که باید توسط صاحب کالا پرداخت شود.
هزینه x-ray
دستگاه ایکس ری از جمله تجهیزاتی است که مسئولین مربوطه در گمرک، برای اطلاع از کالاهای داخل کانتینر استفاده می‌کنند. کانتینرها از داخل ایکس ری یا همان تونل تصویر برداری عبور داده می‌شوند و بعد از تطبیق محتویات داخل کانتینر با مفاد ذکر شده در اظهارنامه، اصالت مدارک گمرکی ارائه شده از سوی صاحب کالا مورد تایید قرار می‌گیرد.
هزینه x-ray طبق قانون جدید که از ۱ مرداد ۱۴۰۲ به تصویب رسیده است، ۵ میلیون ریال تعیین شده که توسط صاحب کالا پرداخت می‌شود.
لازم به ذکر است که این روش بازرسی، بهترین روش برای جلوگیری از قاچاق غیرقانونی انسان و مهاجرت، بسیار کاربردی است.
هزینه استاندارد
هزینه‌های مربوط به مدارک ثبت استاندارد در گمرک، توسط شرکت‌های زیر مجموعه و معتمد سازمان استاندارد تعیین می‌شود و هزینه آن طبق نوع کالا و سایر موارد مربوطه توسط صاحب کالا پرداخت خواهد شد.
هزینه بازرسی کالا
شرکت های مختلفی برای بازرسی کالاهای وارداتی و صادراتی از سوی گمرک تعیین شده‌اند که وظیفه بازرسی کمی و کیفی کالا، بر اساس انجام آزمایشات، نمونه برداری، اندازه گیری و موارد دیگر را بر عهده دارند.
هزینه صدور و تایید اسناد و مجوزها
از دیگر عوامل تاثیرگذار بر هزینه‌های گمرکی، هزینه لازم برای صدور اسناد لازم در گمرک است. این اسناد شامل ترخیصیه الکترونیکی، قبض انبار و غیره است که هزینه آن باید توسط صاحب کالا پرداخت شود.
هزینه ترخیص کار
از دیگر هزینه‌هایی که صاحب کالا موظف به پرداخت آن است، دستمزد ترخیص‌کار است. ترخیص‌کار شخصی است که به نیابت از صاحب کالا، صفر تا صد فرآیند ترخیص کالا از گمرک را انجام می‌دهد و در قبال آن، دستمزد دریافت می‌کند.
جمع‌بندی
در این بخش از مجله راهکار تجارت پایا به بررسی هزینه‌های گمرکی پرداختیم. بر هر تاجر و بازرگانی لازم است تا از این هزینه‌ها مطلع شود. متاسفانه برخی از تاجران تنها هزینه خرید کالا و حمل و نقل آن به کشور را در نظر می‌گیرند، در حالی که از هزینه‌های گمرک بی‌اطلاع هستند. بنابراین لازم است تا قبل از انجام رویه صادرات و واردات کالا، هزینه‌های گمرکی را نیز پیش‌بینی کنید.
