یکی از مهم‌ترین مراحل ترخیص کالا، تعیین مسیر گمرکی است. از تعیین مسیر گمرکی برای کنترل دقیق‌تر کالاهای وارداتی استفاده می‌شود. انتخاب نوع مسیر گمرکی به نوع کالا و شرایطی که بر آن اعمال می‌شود، بستگی دارد. برخی از کالاها که امکان تقلب در آن‌ها کمتر است، سریع‌تر ترخیص می‌شوند و برخی از کالاها که امکان تقلب در اظهار آن‌ها بیشتر است، با دقت بیشتری بررسی می‌شوند.
مراحل قبل از تعیین مسیر گمرکی
- ابتدا باید کالایی را که قصد واردات آن را دارید، به گمرک اظهار کنید.
- برای این منظور باید اطلاعات کالا را در سامانۀ ای پی ال از طریق گزینۀ دوراظهاری واردات با بارنامه ثبت کنید.
- سپس ثبت نهایی کوتاژ انجام می‌شود. (نام دیگر کوتاژ شماره سریال اظهارنامه است.)
- در مرحلۀ بعد موظف هستید تمامی هزینه‌های مربوط به حقوق و عوارض گمرکی را پرداخت کنید.
- در این مرحله سیستم گمرک باید وضعیت کالای شما را بررسی کرده و تعیین کند که بر اساس شرایط و قوانین، کالای شما در کدام یک از سه وضعیت سبز، زرد، قرمز قرار دارد.
- اگر مسیر گمرکی کالای شما زرد شد، باید از سامانه ای پی ال برای کارشناس درخواست نوبت کنید.
- اگر مسیر سبز شد، نیازی به درخواست نوبت وجود ندارد.
- اگر مسیر قرمز شد، سیستم به شما یک ارزیاب مستقر در گمرک اجرایی می‌دهد.
- در نهایت دایرۀ صندوق اقدام به صادر کردن پروانۀ گمرکی می‌کند.
چه عواملی در تعیین مسیر گمرکی تاثیر دارد؟
تعدادی عامل در تعیین مسیر گمرکی اثر دارند که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- کشور مبدا در واردات
- صاحب کالا ( اینکه دارای امور تخلفی و یا دیرکردهای مالیاتی باشد یا نه)
- فردی که مسئولیت اظهار کالا را دارد و یا حق العمل‌کار
- ارزش کالا
- نو و یا دست دوم بودن کالا
- نوع معاملۀ طرفین ( اینکه شامل انتقال ارز باشد و یا خیر)
- تعریف کالا ( اینکه آیا شامل کالاهای مشروط و یا ممنوعه است و یا خیر)
مسیر سبز در تعیین مسیر گمرکی
مواردی که سبب می‌شوند کالا در مسیر سبز قرار بگیرد:
- کارت بازرگانی شرکت‌های تولیدی
- خوش حسابی در تمامی امور مالیاتی
- عدم تخلف در استقاده از کارت بازرگانی
- عدم وجود هر گونه تخلف در اظهارنامه گمرکی
مزایای مسیر سبز
- آسانترین و سریعترین روش برای ترخیص کالا
- اصولا ۹۰ درصد کالاهایی که وارد این مسیر می‌شوند، نیاز به استاندارد ندارند.
- تا درب خروج کالای شما چک نخواهد شد و مراحل به سرعت انجام می‌شود.
- مطابقت ارزش سند با ارزش گمرکی
- گاهی ممکن است ترخیص با این روش نیم ساعت الی یک ساعت به طول بینجامد.
نکته ۱ : افرادی که به تازگی کارت بازرگانی دریافت کرده باشند، احتمال اینکه در مسیر سبز قرار بگیرند به شدت پایین است.
نکته ۲ : گاهی ممکن است بدون هیچ دلیل خاصی شما در این مسیر قرار بگیرید.
مسیر زرد در تعیین مسیر گمرکی
این مسیر نسبت به مسیر سبز کمی دشوارتر است. در این روش بازدید فیزیکی کالا وجود ندارد اما تمامی اسناد باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرند. ارزش‌گذاری و تعرفۀ کالا توسط کارشناس مجازی چک می‌شود.
مواردی که سبب می‌شوند کالا در مسیر زرد قرار بگیرد:
- سابقۀ ترخیص در کمتر از سه ماه گذشته
- نوع کالا
مسیر قرمز در تعیین مسیر گمرکی
- تمامی محموله‌هایی که در مسیر قرمز قرار بگیرند نیازمند این هستند که برای ترخیص بازرسی فیزیکی شوند.
- در نهایت اظهارنویسی ارزیابی کالا در سامانه ی ای پی ال ثبت می‌شود.
- قرارگیری در این مسیر سبب می‌شود کالا به نسبت دو مسیر دیگر دیرتر ترخیص شود و روند طولانی‌تری داشته باشد.
مواردی که سبب می‌شوند کالا در مسیر قرمز قرار بگیرد:
- این مسیر اصولا شامل کسانی می‌شود که به تازگی کارت بازرگانی خود را دریافت کرده‌اند.
- اسناد اظهاری مخدوش باشد.
چه کالاهایی در این مسیر قرار میگیرند:
- کالاهای لوکس
- لوازم یدکی
- پارچه و غیره
جمع‌بندی
تعیین مسیر گمرکی یکی از مهم‌ترین مراحل ترخیص کالا است که بر اساس عواملی مانند کشور مبدا، ارزش و نوع کالا و سابقه مالیاتی مشخص می‌شود. سه مسیر اصلی سبز، زرد و قرمز وجود دارد. مسیر سبز سریعترین و ساده‌ترین راه ترخیص را فراهم می‌کند، مسیر زرد نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد و مسیر قرمز شامل بازرسی فیزیکی و زمان بیشتری برای ترخیص است. انتخاب مسیر مناسب باعث می‌شود فرآیند ترخیص به‌صورت کارآمد و سریع‌تری انجام شود.
