بیمه وارداتی کالا؛ بهترین پوشش برای حفظ سلامت محموله وارداتی خود

بیمه وارداتی چیست؟

بیمه وارداتی و باربری کالا نوعی سند است که توسط شرکت‌های بیمه برای جبران خسارت و زیان‌های احتمالی محموله ترانزیتی صادر می‌شود. این نوع بیمه برای بارهایی که از راه دریایی، هوایی یا زمینی به کشور وارد می‌شوند به وجود آمده و بار را در برابر خطرات ناشی از باران، آتش‌سوزی، سرقت، تصادف و حوادث غیر مترقبه بیمه می‌کند. بیمه باربری وارداتی قراردادی است که به موجب آن یک نفر بیمه‌گر (Insurer) متعهد می‌شود که در ازای دریافت مبلغ حق بیمه (Premium) در صورت وقوع حادثه مبلغی را به بیمه‌گذار (Assured) بپردازد.

بیمه واردات کالا یکی از ابزارهای مهم در تجارت بین‌المللی محسوب می‌شود که به مرور زمان به شکل امروزی خود درآمده است. این بیمه نامه تا حد زیادی می‌تواند خسارت‌های ناشی از آسیب فیزیکی، سرقت، سقوط بار و آسیب‌های ناشی از تغییرات آب و هوایی را پوشش دهد. اولین سابقه استفاده از بیمه وارداتی کالا به دهه ۱۹۶۰ میلادی که به شکل گسترده‌ای این بیمه نامه توسط شرکت‌های غربی استفاده شد باز می‌گردد.

انواع بیمه وارداتی کدام است؟

از آن جایی که بیمه واردات کالا برای پوشش دادن خطرات احتمالی و پیش‌بینی نشده به وجود آمده انواع مختلفی دارد. طیف وسیع آسیب‌هایی که می‌تواند سلامت یک محموله ترانزیتی را تهدید کند باعث شکل‌گیری این تفاوت شده است. بیمه حمل و نقل وارداتی با توجه نوع خطرات موجود به انوع زیر تقسیم می‌شود.

1. بیمه نامه واردات با خطرات معمولی
2. بیمه نامه واردات با خطرات اضافه

انواع مختلف بیمه وارداتی با صلاحدید کارشناس‌های بیمه و براساس ترجیح بازرگانان انتخاب می‌شوند. نوع پوشش بیمه براساس نوع کالا، شرایط حاکم بر جامعه و نوع روش حمل‌ونقل می‌تواند متفاوت باشد.

۱. بیمه نامه واردات با خطرات معمولی چیست؟

بیمه وارداتی با خطرات معمولی توانایی پوشش دادن حوادث عادی (معمولی) و سانحه‌های طبیعی مانند آتش‌سوزی، آسیب‌های فیزیکی و… را دارد. آسیب‌های ناشی از شرایط آب‌وهوایی ناهموار که سبب آسیب رساندن به کالا می‌شود توسط این بیمه جبران خسارت می‌شود.

۲. بیمه نامه واردات با خطرات اضافه چیست؟

بیمه واردات با خطرات اضافه برای آسیب‌های فیزیکی ناشی از اشتباه در بارگیری یا تخلیه کالا، حوادث پیش آمده حین سوخت‌گیری وسیله حمل‌ونقل، پرت شدن بار و آسیب فیزیکی به محموله را شامل می‌شود. در یک دسته‌بندی دیگر انواع بیمه باربری وارداتی براساس نوع پوشش می‌تواند به مدل‌های مختلفی تقسیم شود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.

• کلوز A
• کلوز B
• کلوز C

کلوز A، کلوز B و کلوز C، سه نوع پوشش مختلف در بیمه نامه‌های واردات کالا هستند که هر کدام پوشش‌های مختلفی را شامل می‌شوند.

منظور از کلوز A چیست؟

کلوز A یا Clause A بیان کننده تعهد حداکثری شرکت بیمه در قبال خسارت وارد شده است. در این شرایط پرداخت شرکت بیمه برای جبران خسارت به وجود آمده تمام و کمال صورت می‌گیرد. خطراتی مانند سیل، زلزله، و حوادثی که منجر به غرق شدن کشتی می‌شود زیر مجموعه کلوز A است.

منظور از کلوز B چیست؟

کلوز B یا Clause B در بیمه نامه واردات به گونه‌ای عمل می‌کند که شرکت بیمه خسارت وارده شده به محموله را می‌پردازد اما مبلغ خسارت پرداختی از کلوز A پایین‌تر خواهد بود. ممکن است در کلوز B حوادث دریایی مانند غرق شدن کشتی اصلا پوشش داده نشود؛ خطراتی ناشی از آلودگی کالا، تغییر شکل و خسارت ناشی از نقص فنی در کالا شامل این بیمه‌نامه می‌شود.

منظور از کلوز C چیست؟

کلوز C یا Clause C خطراتی که در کلوز A و B پوشش داده نمی‌شوند را بر عهده می‌گیرد. اگر شرایط بار به گونه‌ای باشد که در دو بیمه نامه قبلی شرایطی برای پوشش دادن وجود نداشته باشد لازم به طراحی مدل جدیدتری برای بیمه وجود دارد که به آن کلوز C گفته می‌شود. برای مثال شرایطی مانند تغییر شکل کالا به دلیل حمل‌ونقل یا خسارت ناشی از تاخیر در تحویل بار یا نقص فنی به وجود آمده در مرسوله ارسالی به تعیین شرایط منحصر به فردی احتیاج دارد.

مراحل صدور بیمه وارداتی به چه صورت است؟

صدور بیمه باربری وارداتی برای کالاهایی که به مقصد ایران ارسال می‌شوند ضروری است به همین دلیل آشنایی با مراحل صادر شدن بیمه حمل و نقل بین‌المللی به بازرگانان کمک می‌کند فرآیند داد و ستد را با خیالی رااحت‌تر طی کنند. مراحلی که بازرگانان برای صادر شدن بیمه نامه درخواستی خود طی می‌کنند به شرح زیر است.

1. ارائه اطلاعات
2. بررسی اطلاعات
3. صدور بیمه نامه
4. ارائه مدارک
5. پوشش خسارت

همان‌طور که در ترتیب مراحل صدور بیمه نامه مشخص است ارائه اطلاعات مربوط به کالای وارداتی اولین گزینه حمل‌ونقل کالا است که این اطلاعات شامل جزئیاتی مانند مبلغ بار، مبدا و مقصد و شرایط حمل‌ونقل یک کالا می‌شود.

شرکت بیمه کننده پس از دسترسی به اطلاعات و جزئیات کافی بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد و پس از مشخص شده مبلغ بیمه نامه صادر می‌شود. بیمه نامه به تایید و امضای وارد کننده کالا می‌رسد و پس از پرداخت حق بیمه رسمیت پیدا می‌کند. بعد از این مرحله وارد کننده کالا در هر بار اقدام به واردات برگه بیمه نامه باربری را به مسئول گمرک ارائه می‌کند تا در صورت بروز مشکل شرکت بیمه به تامین خسارت بپردازد.

موارد تحت پوشش بیمه باربری وارداتی

موارد مختلفی ممکن است تحت پوشش بیمه واردات کالا قرار بگیرند که در ادامه به برخی از متداول‌ترین نمونه‌های آن اشاره می‌شود.

• خسارت ناشی از حوادثی مانند واژگونی، آتش سوزی یا سرقت
• خسارت ناشی از خطای انسانی مانند بارگیری یا شرایط حمل نامناسب
• خسارت ناشی از مشکلات محیطی مانند تغییرات دما، رطوبت و یا لرزش بار
• خسارت ناشی از شرایط حمل نامناسب مانند آسیب به بسته‌بندی و یا تاخیر در تحویل کالا

واردات کالا در مسیر خود با خطرات از پیش تعیین نشده‌ای مواجه می‌شود و به همین دلیل بهتر است قبل از صادر شدن بیمه نامه به تمام خطراتی که ممکن است در راه حمل و نقل یک کالا در عرصه تجارت جهانی وجود داشته باشد خوب فکر شود.

کلام پایانی در مورد بیمه نامه وارداتی

بیمه وارداتی کالا که در بسیاری از کشورها توسط شرکت‌های بیمه و در همکاری با شرکت‌های بازرگانی صادر می‌شود که یکی از راهکارهای امروزی برای کاهش خطرات ناشی از حمل بار است. بیمه باربری وارداتی تا میزان زیادی ریسک‌های مربوط به حمل‌ونقل یک محموله در عرصه بین‌المللی را کاهش می‌دهد و بار را در برابر حوادث طبیعی (باران، طوفان) سرقت، آتش‌سوزی و تصادف محافظت می‌کند. بیمه نامه واردات به یک ابزار مهم در تجارت بین‌الملل تبدیل شده و بازرگانان بدون خریداری آن اقدام به حمل‌ونقل کالای خود نمی‌کنند. با تهیه بیمه نامه حمل و نقل وارداتی خطرات و حوادث مربوط به بلایای طبیعی به طرز قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند و تجار و بازرگانان کشور با اطمینان بیشتری به تجارت و داد و ستد خواهند پرداخت. صدور بیمه نامه حمل و نقل بین‌المللی با درخواست شرکت بازرگانی انجام می‌شود. با این وجود قبل از صادر شدن بیمه نامه بهتر است تمام جوانب موجود مورد بررسی قرار گیرد و از راهنمایی‌های مشاوران باتجربه این عرصه کمک گرفته شود.

پرتکرارترین سوال‌ها در مورد بیمه وارداتی

• بیمه واردات کالا چیست؟

بیمه واردات کالا به بیمه‌ای گفته می‌شود که برای پوشش خطرات ناشی از فرآیند حمل و نقل کالا و هر گونه آسیب به بار به وجود آمده است.

• بیمه باربری وارداتی کدام خطرات را در حمل بار پوشش می‌دهد؟

بیمه نامه باربری کالا خطرات ناشی از برخورد یا واژگونی کالا و تغییر فرم بار در طول سفر، آتش‌سوزی، سرقت، نقص فنی و حتی تاخیر در ترخیص کالا را شامل می‌شود.

• چگونه می‌توان برای صدور بیمه واردات کالا اقدام کرد؟

فرایند صدور بیمه واردات به این صورت است که ابتدا وارد کننده کالا با بیمه‌گر تماس می‌گیرد و پس از بررسی شرایط کالا و انتخاب روش حمل‌ونقل جزئیات بیمه نامه مشخص می‌شود. کارشناس‌های بازرگانی می‌توانند در مراحل مختلف صدور بیمه نامه به بازرگانان مشاوره بدهند.

• خسارت‌های ناشی از حمل‌ونقل کالا چگونه گزارش داده می‌شود؟

پس از بروز آسیب به محموله وارداتی وارد کننده می‌تواند به کمک مدارک موجود خسارت وارده را به شرکت بیمه گزارش دهد و پس از تایید مدارک طبق توافق‌های انجام شده در زمان عقد قرارداد خسارت متقاضی پرداخت می‌شود.

• شرط تلف کامل کالا (Total Loss) در بیمه باری وارداتی چیست؟

شرط تلف کامل کالا در بیمه وارداتی به معنای از دست رفتن کامل و یا آسیب دیدن بار به گونه‌ای است که برای بازسازی و یا تعمیر آن به هزینه‌ای بیشتر از ارزش کالا نیاز باشد. شرط تلف کامل در شرایطی مانند سقوط کامل کالا، سیل و زلزله کاربرد دارد که مفاد آن هنگام صدور بیمه نامه مشخص می‌شود.