بازرسی کالا شامل بررسی جزئیات فنی و کیفیت کالاهای وارداتی است که با تست کردن و آزمایش آن‌ها مشخص می‌شود. کالاها و خدمات وارداتی لازم است پس از ارزیابی کامل مطابق با استانداردها و قوانین و مقررات کشور سنجیده شوند تا کیفیت لازم را داشته باشند. این بازرسی‌ها در مراحل مختلف زنجیره تامین یا قبل از تحویل محصول به مشتری انجام می‌شود. قدمت بررسی و اعتبارسنجی کالاها هر چند به‌صورت ابتدایی و محدود به زمان قدیم هنگامی که انسان‌ها مبادله و داد و ستد را شروع کردند بازمی‌گردد. در قرون وسطی از «کالیبراسیون» و روش‌های دیگر برای ارزیابی دقت و مطابقت با استانداردها استفاده می‌کردند. با رشد صنعت در قرن ۱۹ بررسی و اعتبارسنجی کالا وارد کم‌کم شکل گرفت و امروزه تشکیلات سازمانی و استاندارهای بین‌المللی برای ارزیابی کیفیت کالا وارد سطح تازه‌ای شده است. در این مقاله به بررسی خدمات بازرسی کالا و اعتبارسنجی محصولات پرداخته شده تا با فرآیندی که زمینه‌ساز اعتماد مشتریان به بازرگان می‌شود بیشتر آشنا شویم.
بازرسی کالا و اعتبار سنجی چیست؟
بازرسی کالا و اعتبار سنجی فرآیندی است که طی آن کالاها برای ارزیابی کیفیت، تطبیق با مشخصات فنی و مطابق استانداردها بودن بررسی می‌شوند. این فرآیند شامل مراحل زیادی از قبیل اندازه‌گیری و آزمایش کیفیت محصول، بررسی جزئیات فنی، ارزیابی عملکرد و بررسی مواد اولیه به کار رفته در محصول می‌شود.
بر اساس گزارش (OECD) که سازمان همکاری و توسعه اقتصادی جهانی است در گذشته به دلیل نقض استاندارد ایمنی در حدود ۴.۵ میلیون تن کالا از بازارهای اروپا جمع‌آوری شد. هزینه عدم تطبیق با استانداردها به قدری زیاد است (نزدیک به ۳ تریلون دلار) که خدمات بازرسی و اعتبارسنجی کالا در تمام مراحل زنجیره تامین (از تولید تا عرضه) انجام می‌شود تا از کیفیت محصول مورد نظر اطمینان حاصل شود. در بیشتر مواقع بازرسی و اعتبارسنجی به طرف سوم بی‌طرفی واگذار می‌شود تا بتواند به‌صورت مستقل عمل کرده و با توجه به استانداردهای موجود صحت و اعتبار کالا را بسنجد؛ گواهی بازرسی یا (COI) حاصل این اقدام است.
کارشناس‌های راهکار تجارت پایا در تمام مراحل بازرسی کالا و اعتبار سنجی محصولات در کنار تجار و بازرگانان هستند.
تعریف اعتبار سنجی کالا
اعتبارسنجی کالا به معنی بررسی و ارزیابی صحت، سلامت و اعتبار کالای وارداتی است که در حوزه‌های مختلفی مانند شرایط زیر سنجیده می‌شوند:
- ارزیابی عملکرد
- بررسی واکنش به شرایط تستی
- تطابق با استانداردها و مقررات
- صحت اطلاعات فنی
- بررسی مشخصات کالا
بازرسی و اعتبار سنجی محصولات توسط شرکتی دیگر مستقل از تولید کننده یا فروشنده محصول با هدف تایید اعتبار کالا انجام می‌شود.
انواع بازرسی کالا و اعتبار سنجی
انواع مختلف بازرسی و اعتبارسنجی کالا برای پوشش دادن محصولات مختلف با کاربری متفاوت به وجود آمده‌اند و در ادامه برخی از رایج‌ترین آن‌ها اشاره شده است:
- بازرسی حین تولید
- بازرسی پیش از حمل
- بازرسی قیمت
- بازرسی اصالت فروشنده
- بازرسی استاندارد اجباری
- بازرسی کالا در مقصد
در بازرسی کالا و اعتبار سنجی ممکن است بازرسی آزمایشگاهی (در مورد محصولات غذایی یا دارویی)، بازرسی کیفیت (مطابقت با ISO 9001) و یا بازرسی قانونی هم انجام شود. مهم آن است که در هر بررسی نیازمندی‌های شرکتی و نوع کالا نیز در نظر گرفته شود و مراتب بر اساس نیازمندی‌های شرکت و قوانین مربوط انجام شود تا محصول یا خدمات مورد نظر بتوانند گواهینامه کیفیت را دریافت کند.
