سورسینگ کالا (Sourcing) چیست؟
سورسینگ کالا یا منبع یابی فرآیند یافتن، ارزیابی و جذب تامین‌کننده خارجی برای به‌دست آوردن کالا و خدمات در یک تجارت بین‌المللی است. سورسینگ به‌طور کلی شامل تحقیق و بررسی محصول مورد نظر، مذاکره قراردادها و مدیریت روابط با تامین‌کنندگان می‌شود.
در دنیای تجارت امروز سورسینگ و منبع‌یابی بخش مهمی از یک تجارت موفق را شامل می‌شود.
منبع یابی واردات کالا که در بیشتر اوقات به خرید نمونه کالای خارجی منتهی می‌شود شامل فعالیت‌های زیادی به شرح زیر است:
- تحقیقات
- جمع‌آوری داده
- تست محصول برای کیفیت
- انتخاب بهترین محصول بر اساس استانداردهای موجود
برای به‌دست آوردن اطلاعات مورد نیاز در این فرآیند می‌توان از انواع کتابچه‌های راهنما، وب‌سایت‌ها، مقاله‌های تجاری، مصاحبه‌ها و تجربیات شخصی استفاده کرد.
در بیشتر شرکت‌های تجاری سورسینگ و منبع یابی اولین گام زنجیره تامین محسوب می‌شود.
در سورسینگ تجار و بازرگانان با استفاده از تکنیک‌ها و استراتژی‌های اختصاصی به دنبال یافتن منابع باکیفیتی هستند که بتواند نیاز بازار داخلی را برطرف کند. بر اساس آمارهای موجود حدود ۷۰ درصد شرکت‌های بازرگانی در سورسینگ کالا از منابع خارجی استفاده می‌کنند. در سورسینگ و منبع یابی ابتدا یک RFI و سپس یک RFP ارسال می‌شود که به وسیله آن جزئیات بیشتری از محصول به دست می‌آید. با ارسال RFQ قیمت نقل‌قولی به‌دست می‌آید و سپس ارزیابی و بررسی‌های لازم برای سفارش محصول انجام می‌شود. منبع‌یابی مناسب تقارنی بین کیفیت محصول و مقرون به صرفه بودن برقرار می‌کند تا هدف نهایی که کسب سود بیشتر در ازای واردات کالای مناسب است به دست بیاید؛ کارشناس‌های بازرگانی راهکار تجارت پایا با ۲۰ سال تجربه در زمینه سورسینگ کالا آماده کمک به تجار و بازرگانان هستند.
انواع روش‌های سورسینگ کالا برای واردات
انواع روش‌های سورسینگ (منبع یابی) از راه‌های مختلف به شناسایی، ارزیابی و انتخاب تامین کننده مناسب که بتواند بیشترین ارزش را برای شرکت به همراه داشته باشد می‌پردازند. روش‌های سورسینگ مختلف که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود به بازرگانان حق انتخاب می‌دهد.
- منبع‌یابی برون سپاری
- منبع‌یابی درون سپاری
- منبع‌یابی نزدیک به منبع
- منبع یابی استراتژیک
- منبع یابی تاکتیکی
- منبع‌یابی جهانی
- منابع کشوری کم هزینه (LCCS)
روش‌های سورسینگ ذکر شده باعث می‌شود که شرکت‌های بازرگانی بتوانند مناسب‌ترین گزینه را با توجه به شرایط کسب‌وکار خود انتخاب کنند.
۱. منبع یابی برون سپاری (Outsourcing) چیست؟
منبع یابی برون سپاری به معنی انتقال دادن بخشی از عملیات سورسینگ به فرد یا شرکتی در خارج از مجموعه فعلی است. از مزیت‌های منبع یابی برون‌سپاری می‌توان به کاهش هزینه‌ها، دسترسی به مهارت‌های خاص و انعطاف‌پذیری بیشتر اشاره کرد. با وجود تمام مزایا استخدام فردی خارج از مجموعه ریسک‌های زیادی دارد و مدیریت آن زمان‌بر است.
۲. منبع یابی درون سپاری (Insourcing) چیست؟
منبع یابی درون سپاری به معنی انجام فعالیت‌های لازم در سورسینگ به کمک منابع داخلی (فرد یا تیمی در همان شرکت) است. در این روش خود بازرگانان یا شرکت بازرگانی بیشتر عملیات مربوط به منبع‌یابی را انجام می‌دهند. در این صورت کنترل روی امور بیشتر است؛ امنیت اطلاعات بهتر حفظ می‌شود؛ ریسک کمتری در ارتباط با شرکای خارجی متوجه مجموعه است و هزینه‌ها به میزان زیادی پایین می‌آیند. با وجود این بهتر است قبل از انتخاب منبع‌یابی درون‌سپاری به‌عنوان روش سورسینگ از مفید بودن این روش برای مجموعه اطمینان حاصل شود.
۳. منبع یابی نزدیک به منبع (Near-sourcing) چیست؟
منبع یابی نزدیک به منبع یک رویکرد است که طی آن شرکت‌های تجاری در جست‌وجوی تامین‌کنندگان و شریک‌های تجاری نزدیک به محدوده جغرافیایی خود هستند. نزدیکی جغرافیایی سبب کاهش زمان تحویل بار، نزدیکی فرهنگی، کاهش هزینه‌های لجستیک، تقارن زمانی و همسانی قوانین و مقررات تجارت می‌شود.
۴. منبع یابی استراتژیک (Strategic Sourcing) چیست؟
منبع یابی استراتژیک شامل برنامه‌ریزی دقیق و استراتژیک است که برای یافتن تامین کننده مناسب با هدف بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌ها انجام می‌شود. هدف منبع یابی استراتژیک کاهش ریسک زنجیره تامین است تا با تحلیل و بررسی دقیق بازار و محصولات موجود مناسب‌ترین تامین‌کننده انتخاب شود.
بررسی اهمیت سورسینگ و منبع یابی در واردات
در پاسخ به سوال «چرا منبع یابی یا سورسینگ مهم است؟» می‌توانیم بگوییم به این علت که سورسینگ اولین قدم در زنجیره تامین محصولات و خدمات محسوب می‌شود. منبع یابی خارجی به‌صورت مستقیم روی وارد کردن کالا و تعیین قیمت نهایی آن تاثیر می‌گذارد.
سورسینگ یا منبع یابی در واردات کالا اهمیت زیادی دارد که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌شود:
- فراهم آوردن امکان نوآوری و توسعه
- دسترسی به منابع باکیفیت و استاندارد
- ایجاد روابط بلند مدت با تامین‌کنندگان
- تامین منابع مورد نیاز و کاهش وابستگی
- دسترسی به منابع با هزینه‌های کاهش یافته
- دسترسی به منابع نامحدود و گسترده محصولات
منبع یابی استراتژیک به مدیریت هزینه کمک می‌کند و به تجار و بازرگانان این امکان را می‌دهد قیمت‌های خود را در عرصه تجارت بین‌الملل رقابتی نگه دارند. به‌طور خلاصه سورسینگ در واردات دسترسی به منابع متنوع و باکیفیت را تامین می‌کند که با کاهش هزینه‌ها سبب بهبود عملکرد واردات و رونق کسب‌وکار می‌شود.
دستیابی به کالای ارزان‌قیمت هدف سورسینگ نیست بلکه شکل‌دهی روابط سودمند بلندمدت است که می‌تواند سبب رونق تجارت بین‌الملل شود.
عوامل موثر در سورسینگ یا منبع یابی کالا
برای اجرای موفقیت‌آمیز منبع یابی به درک درست و همه‌جانبه از کسب‌وکار احتیاج است. در دنیای تجارت و داد و ستد بین‌المللی استراتژی تجار و بازرگانان بر پاسخگویی به نیاز بازار با توجه به شرایط اجتماعی و ریسک‌های موجود متمرکز است. سه عامل در فرآیند منبع یابی خارجی نقش دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:
- ساختار هزینه
- حاشیه سود
- رقابت‌پذیری
عوامل موثر در سورسینگ کالا مجموعه عواملی است که بر تصمیم‌گیری و تعیین استراتژی شرکت‌های بازرگانی تاثیر می‌گذارد. متغیرهایی که به‌صورت یکپارچه بر عملکرد خدمات منبع یابی و سورسینگ تاثیر می‌گذارند عبارتند از:
- قابلیت تامین
- قیمت و هزینه
- کیفیت محصول
- مدیریت ریسک و امنیت
- قوانین و مقررات بین‌المللی
کیفیت، قیمت، قابلیت تامین مناسب محصول از اصول اولیه‌ای است که در منبع یابی نقش پررنگی ایفا می‌کند. در کنار عوامل گفته شده برقرای روابط پایدار و بلندمدت با منابع وارداتی نشانه اعتماد و سورسینگ موفق کالا است.
مراحل انجام سورسینگ کالا در واردات
گام‌ها و مراحل مختلفی برای پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز سورسینگ کالا یا منبع‌یابی وجود دارد که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌شود. طی کردن موفق هر کدام از مراحل زیر به تجار و بازرگانان کمک می‌کند تا با تامین کننده مناسب‌تری ارتباط برقرار کنند.
- تحلیل نیازها و ایجاد استراتژی
- شناسایی تامین‌کنندگان (تحلیل بازار)
- ارزیابی و انتخاب تامین‌کننده
- مذاکره و بستن قرارداد همکاری
- تامین و تحویل کالا، پیگیری و کنترل
- مانیتورینگ و بهبود
به‌طور کلی شروع فرآیند سورسینگ یا منبع یابی با شناخت و تعیین نیازهای سازمان‌ها برای واردات کالا آغاز می‌شود. تجار و بازرگانان ابتدا مقدار، کیفیت، استانداردهای لازم، زمانبندی تحویل را در نظر می‌گیرند و سپس از راه‌های مختلف (آنلاین یا نمایشگاه‌ها) به دنبال تامین کننده مناسبی که قیمت رقابتی ارائه می‌دهد می‌روند.
تامین کنندگان شناسایی شده بر اساس عوامل زیر تحلیل و ارزیابی می‌شوند تا مناسب‌ترین گزینه انتخاب شود:
- قیمت کالا
- کیفیت محصول
- زمانبندی تحویل کالا
در مرحله بعدی مذاکره با تامین کنندگان صورت می‌گیرد تا مناسب‌ترین شرایط (منصفانه برای هر دو طرف) منعقد شود.
پس از مذاکرات لازم قرارداد با تامین کننده نهایی تنظیم می‌شود و به امضای طرفین معامله می‌رسد. در این قراردادها جزئیات قیمت، میزان سفارش، زمانبندی تحویل و شرایط پرداخت به‌صورت شفاف ثبت شده است. در انتها زمانی برای تحویل بار و بررسی آن در نظر گرفته می‌شود تا مشکلی برای تحویل بار به مقصد وجود نداشته باشد.
جمع‌بندی سورسینگ کالا و منبع یابی خارجی
سورسینگ کالا یا منبع یابی به معنی جستجو و انتخاب تامین‌کننده مناسب برای تامین کالا یا خدمات مورد نظر برای واردات به کشور است. سورسینگ با ارزیابی و بررسی‌های لازم به انتخاب مناسب‌ترین تامین کننده بر اساس معیارها و استانداردهای موجود می‌پردازد. منبع یابی وارداتی با هدف صرفه‌جویی در هزینه‌ها، واردات کالای باکیفیت و پاسخگویی مناسب به نیاز داخلی انجام می‌شود. فرآیند منبع یابی اگر به شکل مناسبی انجام شود به انتخاب کالایی با کیفیت با قیمت مناسب که می‌تواند حاشیه سود مناسب برای شرکت به همراه داشته باشد می‌انجامد. منبع یابی ابزار ارزشمندی برای آن دسته از تجار و بازرگانانی است که به دنبال افزایش کیفیت محصولات وارداتی و کاهش هزینه‌ها هستند. یافتن منبع خارجی مناسب برای انجام تجارت بین‌المللی به بررسی و تحقیق زیادی احتیاج دارد. به همین دلیل مشورت با کارشناس‌های باتجربه امور واردات و صادارت کالا در راهکار تجارت پایا می‌تواند در زمینه سورسینگ و منبع‌یابی کمک‌حال تجار و بازرگانان باشد.
پرتکرارترین پرسش‌ها برای سورسینگ و منبع یابی
- چگونه منبع یابی یا سورسینگ کالا به توسعه کسب و کار کمک می‌کند ؟
منبع یابی و سورسینگ کالا دسترسی به منابع بهتر، ارزان‌تر و متنوع‌تر را فراهم می‌کند. سورسینگ با انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات ناگهانی بازار و مشکلات پیش آمده ریسک‌های موجود را کاهش می‌دهد و باعث بهبود عملکرد واردات کالا می‌شود.
- چگونه تامین کننده مناسب برای واردات کالا پیدا کنیم؟
یافتن تامین کننده مناسب یا سورسینگ از منابع مختلف مانند سایت‌های اینترنتی، نمایشگاه‌های تجاری و مشاوره گرفتن از کارشناس‌های بازرگانی خبره مانند راهکار تجارت پایا امکان‌پذیر است.
- کاهش هزینه در سورسینگ کالا چگونه امکان‌پذیر است؟
راهکارهای زیادی شامل مذاکره بر سر قیمت، بهینه‌سازی عملیات، بهینه‌سازی زنجیره تامین و برقراری روابط انعطاف‌پذیر با تامین‌کنندگان برای کاهش هزینه‌ها در سورسینگ وجود دارد.
- ریسک‌های موجود در سورسینگ چگونه کاهش داده می‌شود؟
انتخاب تامین کننده معتبر و مناسب تا حد زیادی ریسک‌های مربوط به سورسینگ کالا را کاهش می‌دهد. همچنین استفاده از چند تامین‌کننده وابستگی به سینگل سورسینگ را تا میزان زیادی کاهش داده و واردات را آسان‌تر می‌کند.
- در فرآیند سورسینگ چگونه می‌توان به تامین کننده مناسب اطمینان کرد؟
سابقه و شهرت خوب تامین کنندگان یکی از راه‌های اطمینان به منابع وارداتی است و انعقاد قرارداد رسمی با تامین کنندگان راه دیگری برای افزایش اعتماد محسوب می‌شود. همچنین مطالعه نظرات و تجریبات سایر افرادی که سابقه تجارت با این تامین‌کنندگان را داشته هم می‌تواند مفید باشد. در نهایت مشاوره با کارشناس‌های باتجربه راهکار تجارت پایا تجار و بازرگانان را در مسیر سورسینگ کالا راهنمایی می‌کند.
- چگونه می‌توانم از کیفیت کالاها در منبع یابی اطمینان حاصل کنم؟
برای اطمینان از کیفیت کالاهای وارداتی می‌توان از ارزیابی و آزمایش‌های کیفی قبل از تامین استفاده کرد. انتخاب تامین کننده معتبر و باتجربه می‌تواند تا حد زیادی خیال تجار را از کیفیت بالای محصول آسوده کند.
